Wyburzone kamienice

 

Rynek 7

 

Z treści zachowanych dokumentów dotyczących budynku posesji nr 7 można ustalić, że był jednym z najdłużej istniejących domów o konstrukcji drewnianej na Rynku. Istniał on co najmniej do 1900 roku, kiedy to w jego miejscu miał być wybudowany tymczasowy również drewniany budynek z przeznaczeniem na sklep. Po 1900 roku roku do lat 80-tych XX wieku obszar przyległy do linii zabudowy płyty Rynku oraz ściany kamienicy nr 8 pozostał pusty. W XIX wieku od strony zachodniej graniczył z innym drewnianym domem – Rynek 6, który stał przy dawnej uliczce do browaru. Następnie po wyburzeniu domu Rynek 6, posesja Rynek 7 w tym miejscu graniczyła już z ulicą Synagogalną (Synagogenstrasse) wpadającą do północno-zachodniego narożnika Rynku, którą na początku XX wieku planowano uregulować.

 

Plan ogólny Mysłowic z 1590 roku.
Rynek z planu ogólnego Mysłowic - 1590 rok.

 

Na początku lat 20-tych, na części parceli Rynek 7, stykającej się ze ścianą kamienicy Rynek 8 urządzono miejsce pamięci rozstrzelanych w tym miejscu powstańców. Miejsce pamięci wraz z tablicą pamiątkową umieszczoną na ścianie kamienicy Rynek 8 zlikwidowane zostało przez władze niemieckie we wrześniu 1939 roku. Po zakończeniu II wojny światowej miejsce pamięci przywrócono w tym samym miejscu w podobnej formie.

 

W okresie międzywojennym, obszar po drewnianej chacie Rynek 7 został zagospodarowany również na potrzeby ruchu pieszego. Powstały na nim schody po których można było zejść na niższy poziom dawnej ulicy Synagogalnej. Na tyłach posesji Rynek 7, poniżej poziomu płyty Rynku znajdowała się murowany dom, który wybudowany został jeszcze przed 1893 rokiem.

 

tynek 7 marzollMyslowitzer Anzeiger 1920 r.

 

W 1890 roku właścicielem posesji Rynek 7 był Brynitzer. W 1893 roku kolejnym właścicielem była Bertha Kochmann. Kolejna właścicielka posesji farbiarka Jenny Plessner, w 1894 roku na tyłach posesji w ogrodzie graniczącym z Przemszą zbudowała farbiarnię. W 1900 roku kolejnym właścicielem posesji był farbiarz Julius Schweinitz.

 

rynek 7 1893Przebudowa domu na tyłach posesji Rynek 7 w 1893 roku.

rynek 7 1894Dobudowa zabudowań gospodarczych dla przebudowanego domu na tyłach posesji Rynek 7 w 1894 roku.rynek 7 1898Budowa farbiarni przez Jenny Plessner w 1898 roku.
rynek 1907Sytuacja posesji Rynek 7 w roku 1900.

rynek 7 fasadyPorównanie fasad z 1893 roku oraz 1939 roku

 

W 1909 roku mieszkańcami Rynek 7 byli: Baumgart Agnes (wdowa), Bialas Alois (aptekarz), Bielik Marie (wdowa), Cecotta Roman, Marzoll Alfred (mistrz budowlany), Michalik Franz (pracownik czasowy), Mikler Josef (przetokowy), Schneeweiss Franz (inwalida wojenny), Strzelczyk Anna (żona nadzorcy).

 

W latach 20-tych XX wieku budynek był już własnością magistratu. Działał w nim warsztat Marzola w którym skupowano, sprzedawano i naprawiano silniki elektryczne oraz inne urządzenia. W tamtym czasie, ze względu na zły stan budynku planowano wysiedlić mieszkańców do nowo wybudowanych baraków. Budynek został wyremontowany i przetrwał okres II wojny światowej.

rynek 7 1939Po lewej stronie (poniżej) budynek Rynek 7, który połączony jest z zachodnią ścianą Rynku 8.
Fot. 1939 rok.
rynek 7Widok na tyły Rynku z lat 60/70-tych XX wieku. Za dziećmi budynki należące do posesji Rynek 6, po lewej tyły Rynku 7 i dalej Rynek 8, 9 i częśc Rynku 10.

 

W maju 1945 roku w ramach oszacowania zniszczeń wojennych w budynkach należących do Magistratu ustalono, że w kamienicy Rynek 7 uszkodzeniu uległy: mury 1,36%, dach 1,26% oraz inne 0,18%. W sumie 2,8% całości, co przełożyło się na ówczesnych 310 zł. Wartość budynku według cen z 1939 roku oszacowano na 11.100 zł.

 

W 1946 roku jednym z mieszkańców kamienicy był Giałczewski Mieczysław. W 1972 roku Urząd Miejski w Mysłowicach wykonał inwentaryzację architektoniczno – konstrukcyjną budynku 8. W inwentaryzacji niewiele treści poświęcono budynkowi nr 7. Wspomniano m.in., że jest niezamieszkany.

 

rynek 7 miejsce pamieciMiejsce pamięci rozstrzelanych powstańców. Fot. lata 70-te XX w.


rynek 7 schody 2Schody na obszarze dawnej posesji nr 7. Po lewej ściana kamienicy Rynek 8 z miejscem pamięci.

rynek 7 schodySchody na obszarze dawnej posesji nr 7. Po prawej stronie, za drzewami murowane domy należące kiedyś do posesji Rynek 6.

 rynek 7 1999

Nowa kamienica Rynek 8 w miejscu dawnej kamienicy Rynek 7 - ok. 1999 roku.

 

W miejscu posesji Rynek 7 obecnie stoi wybudowana pod koniec lat 80-tych XX w. nowa kamienica Rynek 8, w której przez wiele lat znajdował się oddział Banku Przemysłowo-Handlowego w Krakowie S. A. Tablica pamiątkowa rozstrzelanych powstańców, która pierwotnie zainstalowana była na bocznej ścianie wyburzonej kamienicy 8 obecnie znajduje się na bocznej ścianie nowej kamienicy nr 8.

 

Leonard Czarnota